Στον Αρχαιολογικό χώρο του Δίου, ακριβώς δίπλα από το κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου, βρίσκεται η Αρχαιοθήκη Δίου. Ο χώρος δημιουργήθηκε ειδικά για τη συντήρηση του ψηφιδωτού της “Έπαυλης του Διονύσου”. Ενός από τα πιο εντυπωσιακά ψηφιδωτά του ελληνικού χώρου. Το επικό ψηφιδωτό απεικονίζει τον θρίαμβο του Διονύσου, του θεού του κρασιού.
Το ψηφιδωτό απεικονίζει το θρίαμβο του Διονύσου
Ο θεός κατενώπιον, γυμνός σε άρμα που το σέρνουν θαλάσσιοι πάνθηρες. Κρατάει στο υψωμένο του δεξί χέρι ρυτό (τελετουργικό αγγείο για σπονδές) και στο αριστερό θύρσο. Δίπλα του, εκστατικός από το δέος, στέκεται ένας παπποσειληνός με μαλλωτό χιτώνα και πορφυρό ιματίδιο. Τους πάνθηρες οδηγούν με χαλινάρια δυο θαλάσσιοι κένταυροι, που φέρουν στους ώμους ο καθένας από ένα μεγάλο αγγείο. Το λευκό χρώμα των ψηφίδων του εδάφους, πάνω στο οποίο εκτυλίσσεται η σκηνή, προσδίδει στις μορφές ένα μνημειακό μέγεθος και δίνει την εντύπωση ενός ζωγραφικού έργου. Στους πίνακες, που ανά τρεις, περιβάλλουν την κεντρική παράσταση, απεικονίζονται θεατρικές μάσκες.
Η αναγκαιότητα της μεταφοράς του
Το ψηφιδωτό ανακαλύφθηκε στον Αρχαιολογικό χώρο του Δίου, από την ομάδα του καθηγητή του Α.Π.Θ. Δημήτρη Παντερμαλή. Στόλιζε το δάπεδο κεντρικού δωματίου σε μια αίθουσα συμποσίου 100 τ.μ. σε ένα κτίσμα του 200 μ.Χ., από τα σημαντικότερα κτιριακά συγκροτήματα του αρχαίου Δίου. Πρόκειται για την “Έπαυλη του Διονύσου”, η οποία πήρε από το ψηφιδωτό το όνομά της.
Ήρθε στο φως το 2002
Και παρέμεινε στο χώρο της έπαυλης, προστατευμένο κάτω από ένα στέγαστρο. Τα νερά, όμως, που πλημμυρίζουν για πολλούς μήνες το χρόνο το Δίον, δεν επέτρεπαν πλέον την παραμονή και τη συντήρησή του στο φυσικό του χώρο. Έτσι η Εφορεία αρχαιοτήτων Πιερίας, με τη σύμφωνη γνώμη του Δημήτρη Παντερμαλή, πρότεινε τη μεταφορά του ψηφιδωτού δαπέδου σε κτήριο που δημιουργήθηκε γι΄ αυτό τον σκοπό, την Αρχαιοθήκη.
Η μεταφορά του ήταν μία δύσκολη διαδικασία
Ειδικοί συντηρητές, τεμάχισαν το ψηφιδωτό σε 116 κομμάτια με ιδιαίτερη προσοχή. Αφενός για να μη γίνουν άλλες φθορές, αφετέρου να μην τεμαχιστεί η κεντρική παράσταση. Τα τεμάχια τοποθετήθηκαν πάνω από ένα πλαστικοποιημένο φωτογραφικό ομοίωμα. Όπου ήταν εφικτό διατηρήθηκε το αρχικό κονίαμα. Όπου χρειάστηκε, μπήκε ενίσχυση, ενώ όπου ήταν αποσαθρωμένο, αντικαταστάθηκε με νέο κονίαμα.
Ανοιχτή στο κοινό
Η Αρχαιοθήκη, είναι επίσης, ένας χώρος, όπου μελετούνται, συντηρούνται και αποθηκεύονται και άλλα ευρήματα ανασκαφών της ευρύτερης περιοχής. Επιτρέπεται, η είσοδος στον επισκέπτη, για να παρακολουθεί τη συντήρησή τους και να αντικρίζει εντελώς νέα ευρήματα. Τα ευρήματα μεταφέρονται εκεί προσωρινά, για να συντηρηθούν και να μελετηθούν, μέχρι να επιστρέψουν στον φυσικό τους χώρο ή να εκτεθούν στο μουσείο.
Έκθεση στη Νέα Υόρκη
Τμήματα του μωσαϊκού και η κεντρική απεικόνιση του θεού Διονύσου εκτέθηκαν με περισσότερους από 90 αρχαιολογικούς θησαυρούς από τον Δίον, στην έκθεση “Dion: Gods and Mortals at Olympus” (Θεοί και Θνητοί στον Όλυμπο), στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης, από τις 24 Μαρτίου έως τις 18 Ιουνίου 2016 και την είδαν 24.000 επισκέπτες. Το Ωνάσειο ήταν ο χορηγός της μεταφοράς και συντήρησης του ψηφιδωτού.
